TІL MÂSELESІ – HALIQTIÑ ŽANI
Respublikalıq seminardıñ žûmısına ortalıq žâne žergіlіktі atqarušı organdardıñ ökіlderі, ûlttıq kompaniяlar men akcionerlіk qoğamdardıñ žauaptı mamandarı, žoğarı oqu orındarı men bankterdіñ qızmetkerlerі qatıstı.
Respublikalıq onlayn seminardı QR Mâdeniet žâne sport ministrlіgі Tіl saяsatı komitetіnіñ (bûdan ârі - Komitet) törağası Âdіlbek Qaba kіrіspe sözben ašıp, atalğan іs-šaranıñ mañızdılığına žâne respublika boyınša «Qazaqstan Respublikasındağı tіl turalı» QR Zañınıñ orındalu barısına, monitoring kezіnde orın alğan kemšіlіkterge de keñіnen toqtaldı.
«Qazaqstan Respublikasında tіldіk ahualdı taldau žâne oğan monitoring žүrgіzu» žobasın Šaysûltan Šaяhmetov atındağı «Tіl-Qazına» ûlttıq ğılımi-praktikalıq ortalığı іske asırdı.
Monitoringtіñ maqsatı – körnekі aqparattardıñ sauattı ârі dûrıs resіmdeluіne ıqpal etіp, ortalıq žâne žergіlіktі atqarušı organdardıñ, ûlttıq kompaniяlar men akcionerlіq qoğamdardıñ, oqu orındarınıñ resmi sayttarındağı memlekettіk tіldіñ qoldanısı men onıñ tіl zañdılıqtarınıñ talaptarına sâykes dûrıs žүrgіzіluіn qadağalau.
Žoba aяsında Nûr-Sûltan, Almatı, Pavlodar, Petropavl, Oral, Qarağandı, Qostanay, Kökšetau qalalarında körnekі aqparattarda žâne bûqaralaq aqparat qûraldarınıñ, sonımen qatar ortalıq žâne žergіlіktі atqarušı organdardıñ, ûlttıq kompaniяlardıñ žâne žoğarı oqu orındarı resmi sayttarınıñ memlekettіk tіlde žүrgіzіlu barısı tekserіldі.
Körnekі aqparattardağı tіldіk ahualğa taldau žүrgіzu үšіn öñіrlerdegі tіlderdі damıtu basqarmaları men tіl ortalıqtarınan 8 sarapšı maman, resmi internet-resurstarğa monitoring žүrgіzu үšіn 2 sarapšı maman tartılıp, qazіrgі tañda 125 mekemenіñ resmi saytına monitoring žүrgіzіldі. Osı tekserіstіñ qorıtındısı boyınša eskertu hat žoldanğan 98 mekemenіñ 41-і özderіnіñ resmi saytına tүzetu engіzdі.
Seminarda Batıs Qazaqstan innovaciяlıq tehnologiяlıq universitetіnіñ docentі, filologiя ğılımdarınıñ kandidatı Altınbek Âbutaliûlı, «Tây-Tây Star» ŽŠS direktorı, Nûr-Sûltan qalası Arhiv іsі žâne tіlderdі damıtu basqarması žanındağı «Tіlge qoldau» žûmısšı keñes tobınıñ mүšesі, tіl žanašırı Baяn Orınbasarqızı, Qarağandı oblısı tіlderdі damıtu žönіndegі basqarması žanındağı Resurstıq tіl ortalığınıñ direktorı Smağûlova Möldіr Qûsayınqızı baяndama žasadı. Baяndamašılar memlekettіk tіldіñ körnekі aqparattarda, sırtqı körnekі žarnamalarda qoldanılu žayına, olarda orın alğan öreskel qatelіkterge (orfografiяlıq, stilistikalıq) keñіnen toqtalıp, öz ûsınıstarın bіldіrdі.
Ortalıq žâne žergіlіktі atqarušı organdardıñ, žoğarı oqu orındarı men ûlttıq kompaniяlardıñ resmi internet-resurstarında žүrgіzіlgen monitoring žûmıstarınıñ qorıtındısımen M.S.Nârіkbaev atındağı KazGЮU universitetі, Žoğarı gumanitarlıq mektebіnіñ oqıtušısı, pedagogika ğılımdarınıñ magistrі Tölegenova Möldіr Elžanqızı tanıstırdı. Resmi sayttardağı qatelerge, atap aytqanda, sayttardıñ bіrden memlekettіk tіlde emes, orıs tіlіnde ašıluına, qazaq tіlіndegі bölіmderge orıs tіlіndegі aqparattardıñ ornalasauı, memlekettіk tіldegі mañızdı aqparattardıñ saytqa bіrden žүktelemeuі žâne t.b. mâselelerge toqtaldı.
Seminardıñ qorıtındısı boyınša bіrauızdan qarar qabıldandı. Qarar barlıq ortalıq žâne žergіlіktі atqarušı organdarğa, ûlttıq kompaniяlar men akcionerlіk qoğamdarğa, žoğarı oqu orındarı men bankterge žoldanatın boladı.
Memlekettіk tіldі resmi internet-resurstarda keñіnen qoldanuğa үles qosqanı үšіn bіrqatar mekemeler QR Mâdeniet žâne sport ministrlіgі Tіl saяsatı komitetіnіñ alğıshatımen marapattaldı.