Тіл үйретудегі отандық әдістемелердің тәжірибесі
2022 жылғы 5 сәуір күні Қазақстан Республикасы Білім және ғылым минитрлігі Тіл саясаты комитеті мен Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы осы тақырыпта республикалық онлайн семинар-кеңес ұйымдастырды.
Іс-шара модераторы Орталықтың әдістемелік басқарма басшысы, филология ғылымдарының кандидаты Жазира Мақсұтқызы Искакова атап өткендей, үстіміздегі жылдың 15 наурызынан бастап, қазақ тілін үйретудің тәжірибелері туралы ойталқы-кеңес ұдайы ұйымдастырылып келеді.
Бүгінгі басқосудың мінбесіне көтерілген Назарбаев университетінің қазақ тілі оқытушысы, филология магистрі, докторант Айдар Қалайбердіұлы Балабеков «Тіл оқытудағы жаңа көзқарас: әдістеме мен тәжірибе» тақырыбында сөз қозғады. Әсерлі де мазмұнды әңгіменің әлқиссасы әлемге танымал Ғабит Мүсірепов пен Нельсон Мандела тәрізді қос тұлғаның төмендегі ой тұжырымдарымен басталды. Алғашқысы: «Тіл сөйлеу-сөйлесу, оқу-үйрену, жазу-сызу арқылы өседі. Бұл үшеудің біріне көңіл аудармау – үлкен қылмыс. Этика, эстетика дегендердің тым нәзік сырларын әр халық өз тілінде ғана еркін түсінсе керек» десе, Нобель сыйлығының лауреаты: «Егер біреумен түсінікті тілде сөйлессең, тіл табыса аласың. Ал, оның ана тілінде сөйлер болсаң, ол сені жүрегімен түсінеді» деп түйінді пікір айтқан екен.
Осыдан-ақ, сөз төркіні қай бағытта өрбігенін аңғару қиын емес.
Бабалардан мирас болған асыл мұралар мен баға жетпес құндылықтардың ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып, адамзаттың өркениет көшінен орын алуында ана тіліміздің рөлі айрықша. Қазақ тілінің осы қасиетіне тоқталған Айдар Қалайбердіұлы өз дәрісін әрі қарай интерактивті қарым-қатынасқа, аудиториямен жанды байланысқа құрды. Алғаш байланысқа шыққан сарқандық Назым Асқарбекқызы оқушылардың сөздік қорын қалыптастыру мәселесіндегі аударма тәсіліне тоқталса, өңірлердегі тіл үйрету орталықтарының мамандары сурет, қимыл-әрекет, ойын, сұқбат, тыңдалым арқылы оқытудың өзіндік ерекшеліктеріне назар аударды.
Семинар соңы қызу сұрақ-жауапқа ұласты.
«Ешкім ешнәрсені айдан алмайды, білгеніміз – тоғыз, білмейтініміз – тоқсан тоғыз». Бұл – Айдар Балабековтің ағынан жарылған лебізі. Сол айтқандайын, осы шараны ұйымдастырушылардың алдына қойған мақсаты – ана тілімізді оқытудың бай тәжірибесін алқаға ұсынып, сала жұмысын атқарып жүрген әлеуметтің кәдесіне жарату. Осы тұрғыдан келгенде ойға алған барлық онлайн семинар-кеңестер өз меже үдесінен шығып келеді, сондай-ақ, жалғасын таба беретін болады.