Көп оқылғандар
-
«АХМЕТ БАЙТҰРСЫНҰЛЫ АТЫНДАҒЫ РЕСПУБЛИКАЛЫҚ БАЙҚАУЫ» АТЫРАУДА ӨТЕДІ2023 жылғы 25 мамыр күні Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігінің Тіл саясаты комитеті еліміздегі Тілдерді оқыту орталығы оқытушылары арасында «Ахмет Байтұрсынұлы атындағы республикалық байқауды» Атырау қаласында өткізеді.
-
Сөзімізді түзейік1. «Қажет», «тиіс», «керек» деген модальдық сөздердің ішінде тек «тиіс» сөзі ғана жіктеледі. Мысалы, «баруға тиіспін, баруға тиіссің, баруға тиіс». Ал «қажет», «керек» жіктелмейді. Қазір екінің бірі «бару керекпін», «баруыңыз керексіздер», т.б. деп сөйлейді. Бұл – қате. 2. «-Ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе» сұрау есімдіктері жалғанғанда оның алдындағы етістік аяқталмай, көсемшенің «-а, -е, -й» жұрнағымен бітуге тиіс. Мысалы, «бола ма, келе ме, қарай ма», т.б. Ал біздің журналистер «болады ма?» дегенді сәнге айналдырып алған. Бұл – сауатсыздық.
-
«Тіл-құралы» еңбегі – қазақ тіл білімінің бастау көзіТіл – үнемі даму барысында болатын үдеріс. Адам санасымен, мәдениетімен, ой-өрісімен, сөз саптау дағдысымен бірге дамитын «тілдің» өзекті мәселелері әр кезеңде де болатыны заңдылық. Тіптен ғасырлар бойы түйіткілі шешілмей, маңызы жойылмай әр ұрпақтың өз кезеңінде бағасы өзінше беріліп келе жатқан мәселелер де тілімізде көп. Сонымен қатар уақыт белестерінде өз маңызын жоймаған еңбектер мен зерттеулеріміз де қазақ тіл білімінің саласында баршылық. Осы тұста, әрине, есімізге түсетін еңбектер ол, алаш зиялыларының еңбектері.Тәуелсіздік алғаннан соң өшкеніміз қайта жанданып, өткенімізге үңіліп баға бере бастадық. Кезінде «халық жауы» атанып, өз тұсында бағаланбаған Ахмет Байтұрсынұлының қазақ ғылымының негізін қалаған құнды еңбектері ғылымда бағаланып, өзектілгін әлі де жоймай келеді.
-
ТІЛДІҢ НЕГІЗГІ ЗАҢЫ – САҚТЫҚ ЗАҢЫАлаш қайраткерлерінің ішінде физик, математик, қоғам қайраткері, педагог, публицист, аудармашы, лингвист ғалым, тіл білімінің көптеген салаларымен, фонетика, жазу теориясы, емле, терминология, тілді оқыту әдістемесі, стилистика, морфология, синтаксис, оның ішінде сөйлем, сөз тіркесі синтаксисі мәселелерін жан-жақты зерттеген ғалым бар. Ол – Елдес Омарұлы.
-
РЕСМИ ИНТЕРНЕТ-РЕСУРСТАРҒА МОНИТОРИНГ ЖҮРГІЗУ2023 жылғы 3 мамыр күні Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Тіл саясаты комитеті Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы ұйымдастырған республикалық семинарда осы мәселе көтерілді. Іс-шараның басты мақсаты мониторинг жүргізілетін мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдарды жұмыс барысымен, мониторинг критерийлерімен таныстыру, өткен жылғы мониторинг бойынша атқарылған жұмыстарға қысқаша шолу жасау болатын.
-
ҚАЗАҚТЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ОСЫНДАЙ ПРОГРАММАСЫ БОЛҒАНБұл кітап 1929 жылы Қызылордада басылған. Кітаптың аты: Қазақ-қырғыз елінің салт, шаруа тұрмысын зерттеу пырагырамы. Авторы: А. Мельков, кітапа А. Мелкөб болып жазылған. Аударушы: А. О. Кітап Қазақ пен қырғыздың салтын, дәстүрін зерттеушілер үшін, этнографтарға, тарихшыларға, тіпті бәрімізге табыла бермейтін құнды мұра. Кітапта қазақ пен қырғыздың тұрмыс-салтын, өмір дағдысын зерттеудің бағдарламасы жасалған.
-
ТАҒЫЛЫМДАМАДА ДӘРІС ОҚЫДЫ2023 жылы 27 сәуірде Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ҰҒПО Терминология басқармасының басшысы, филология ғылымдарының кандидаты Бақытгүл Ысқақ пен орталықтың ғылыми қызметкері Оразгүл Мақсұт Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі ұйымдастырған Аумақтық ішкі істер органдары мен ІІМ-нің оқу орындарының ішкі коммуникациялар бөліністері қызметкерлеріне арналған тағылымдама жұмысына қатысып, дәріс оқыды.
-
ҰЛТТЫҚ КОМПАНИЯЛАРДЫҢ ҚҰЖАТАЙНАЛЫМЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДІҢ ҮЛЕСІ ӘЛІ ДЕ ТӨМЕНҚазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Тіл саясаты комитетінің ұйымдастыруымен «Kegoc» АҚ ғимаратында ұлттық компаниялардың құжатайналымындағы мемлекеттік тілдің үлесіне жүргізілген мониторинг қорытындысы талданды.
-
Ербол Тілешов: Бізге ең қолайлысы – латын әліпбиіҚазіргі кезде қоғамда латын әліпбиін қабылдауға байланысты әртүрлі пікір қалыптасуда. Латын әліпбиін енгізуді жақтайтындар бар, сонымен қатар оған қарсылар да табылады. Латын әліпбиін енгізудің нендей артықшылығы бар?Ал әліпбиге байланысты қандай шаралар атқарылуда және атқарылмақ? Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Тіл саясаты комитетінің төрағасы Ербол Ердембекұлы Тілешовтың пікірін білген едік.
-
Тұжырымдама: Тіл төңірегіндегі түйткілТіл – ұлттың басты құндылығы. Ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы «Ұлттың сақталуы мен жоғалуына да себеп болатын – халықтың өзі. Тілі жоғалған ұлттың өзі де жоғалады»,– деп бекер айтқан жоқ. Жер ұлтқа өсіп өркендеу үшін, тіл мемлекет иесі – ұлттың тұтастығын, болмысын сақтау үшін қажет. Ал біз Ата Заңда жазылған мемлекеттік тілдің мәртебесін қаншалықты көтеріп отырмыз? Бұл – үлкен мәселе.
-
ҰЛТТЫҢ ТӘНІ ДЕ, ЖАНЫ ДА ҮШІН КҮРЕСКЕН ТҰЛҒАҚазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Тіл саясаты комитетінің төрағасы Е.Тілешов аса көрнекті ғалым, аудармашы, фольклортанушы, тарихшы, педагог, Алаш қайраткері Халел Досмұхамедұлының туғанына 140 жыл толуына орай Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университеті, Қазақ тілі оқытушыларының халықаралық бірлестігі ұйымдастырған «Халел Досмұхамедұлы және ұлт руханияты» халықаралық ғылыми-теориялық конференция жұмысына онлайн қатысып, «Халел Досмұхамедұлы және ХХ ғасыр басындағы тарихи-мәдени үдеріс» тақырыбында баяндама жасады.
-
ЖАМБЫЛДА БАР ЖАҚСЫ ІСТЕРШ.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы өңірлердегі тіл оқыту орталықтарының қысқаша жәй-күйімен таныстыруды одан әрі жалғастырады. Бүгінгі сөз Жамбыл облысы әкімдігінің тілдерді дамыту басқармасы Тілдерді оқыту орталығының оқу-әдістемелік құралдарды әзірлеу барысы төңірегінде болады.
-
ӨЗГЕ ЭТНОС ӨКІЛДЕРІ АРАСЫНДА ӨТЕТІН «МЕН ҚАЗАҚША СӨЙЛЕЙМІН» РЕСПУБЛИКАЛЫҚ АКЦИЯСЫ«Мен қазақша сөйлеймін» республикалық акциясын (одан әрі – Акция) өткізу мақсаты: мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейту, қазақ тілінің этносаралық қарым-қатынас тілі ретіндегі рөлін күшейту, мемлекеттік тілді жетік меңгерген өзге этнос өкілдерін ынталандыру.
-
«МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛ – ТӘУЕЛСІЗДІК СИМВОЛЫ» РЕСПУБЛИКАЛЫҚ БАЙҚАУЫ«Қазақстан Республикасындағы тіл саясатын іске асырудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы» аясында мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейту, қазақ тілінің этносаралық қарым-қатынас тілі ретіндегі қызметін нығайту, мемлекеттік тілді меңгерген қоғамдық белсенді өзге ұлт жастарын ынталандыру мақсатында «Мемлекеттік тіл – тәуелсіздік символы» республикалық байқауы өткізіледі.