Қазақ әліпбиін латын графикасына көшіру барысындағы лингвистикалық фактордың жетекші рөлі

Бүгін «Қазақстан» орталық концерт залында Қазақстан халқы тілдерінің күніне орай Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрі А.Мұхамедиұлының қатысуымен тіл жанашырларын және «Елбасы және Елорда» республикалық жас ақындар арасында өткен радиомүшәйраның жүлдегерлерін марапаттау, сондай-ақ жыр жинағының салтанатты тұсаукесері өтті.

Зәуре Батаева – аудармашы, жазушы және блогер. Алматы Мемлекеттік университеті (ҚазҰПУ) мен Индиана университетінің (АҚШ) түлегі. «Мектеп», «Антрополог» повестері мен қысқа әңгімелері жарық көрген. Қазақ жазушыларының шығармаларын тікелей ағылшын тіліне аударуға атсалысып жүр. Бүгінде Бельгияда тұратын қаламгердің аударма ісі, жазушы мұраты туралы әңгімесін оқырман назарына ұсынып отырмыз.

Құдайбердіұлының «Үш анық» атты фәлсафалық трактаты – отандық, гуманитарлық білім жүйесінде ерекше орын алатын шығарма. Шәкәрім Құдайбердіұлы «Үш анық» еңбегін жазуға ересен даярлықпен келген. Қазіргі біз білетін авторлардың еңбектерімен таныс болып қана қоймай, оларға талдау жасаған. Ол сол замандағы сөздіктермен энциклопедиялық еңбектерді пайда¬ланған. Оның үстіне айтарым, Шәкәрім араб, парсы, түрік, тілдеріндегі шығар¬малармен таныс болған.

Астанада «Тілдер саябағы» әлеуметтік жобасы өз жұмысын бастады, оның аясында қазақ, орыс және ағылшын тілдерінің курстарына жазылып, тегін оқуға болады.

Астанада ілеспе аудармашылар біліктілігін арттыруда. Бүгін қазақша-орысша, орысша-қазақша ілеспе аударма жүргізуді үйретудің шеберлік класы басталды. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Тіл саясаты комитеті мен «Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы» КеАҚ ұйымдастырп отырған шара 24 тамызға дейін жалғасады.

Қазақ тілінің латын әліпбиіндегі нұсқасы ел аумағында сынақтан өткізілуде. Қызылордада 500-дей мемлекеттік қызметкер мен әскерилер қазақтың жаңа әліпбиі бойынша сынама тапсырды. Жазбаша және сауалнама түріндегі сынақ нәтижесімен анықталған мәліметтер емле-ережелерінің жалпыхалықтық қолдауға ие нұсқасын әзірлеуге септігін тигізеді. Сондай-ақ қазақтілді қауым арасында латын әліпбиіне қатысты туындаған мәселелер жинақталады. Тілдік байқауға қатысушылардың қазақ мәтінін құрайтын төл, кірме және шетел сөзін латынша таңбалауда басымдық берген жазба-үлгілері жан-жақты талқыланады.

ҚР Мәдениет және спорт министрлігі Тіл саясаты комитеті, Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы Ақтөбеде латын графикасына негізделген жаңа емле ережелер жобасын сынамадан өткізді.

Елімізді заман талабына сай жаңғыртудың бір бағытына – Елбасы Н.Назарбаевтың Қазақ тілі әліпбиін латын графикасына көшіру жөніндегі Жарлығын жүзеге асыруды қосуға болады. Бұл бағытта кешенді жұмыстар тұтас ел көлемінде қарқын ала бастады. ҚР Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық-саяси жұмыс комитеті Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы Республикамыздың өңірлерінде латын графикасына негізделген жаңа емле ережелері жобасын сынамадан өткізу жұмыстарын Шығыс Қазақстанда жалғастырды.

Елімізді заман талабына сай жаңғыртудың бір бағытына – Елбасы Н.Назарбаевтың Қазақ тілі әліпбиін латын графикасына көшіру жөніндегі Жарлығын жүзеге асыруды қосуға болады. Бұл бағытта кешенді жұмыстар тұтас ел көлемінде қарқын ала бастады. ҚР Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық-саяси жұмыс комитеті Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы Республикамыздың өңірлерінде латын графикасына негізделген жаңа емле ережелері жобасын сынамадан өткізу жұмыстарын Шығыс Қазақстанда жалғастырды.

Парижде заманауи қазақ әдебиетінің екі антологиясын француз тілінде тарату, басып шығару және аудару жұмысына араласатын шығармашылық концорциумның қатысушылары анықталды.

«Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы инновациялық жобалар мен тың идеяларға байқау жариялайды.

Елордадағы «Этноауыл» кешенінде «Мемлекеттік тіл және БАҚ» байқауының жеңімпаздары анықталды.

2018 жылғы 22 маусымда Байланыс және ақпарат қызметкерлерінің күніне орай Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрі А. Мұхамедиұлының қатысуымен «Мемлекеттік тіл және БАҚ» атты республикалық конкурсының қорытынды салтанаты, сондай-ақ 2018 жылғы мәдениет, спорт, туризм, тіл салаларын бұқаралық ақпарат құралдарында жан-жақты насихаттауға үлес қосқан журналистерді марапаттау рәсімі өткізіледі.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық-саяси жұмыс комитеті, Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл – Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы 2018 жылғы 21 маусымда «Оқу-әдістемелік құралдардың қазіргі ахуалы және тіл үйретудегі жаңа тенденциялар» республикалық онлайн семинарын өткізеді.

Шет тілін білу – заман талабы. Бірнеше тілді білген де артықтық етпейді. Сондықтан болар соңғы жылдары қазақстандықтар арасында шет тілдеріне, әсіресе ағылшын тіліне деген сұраныс артып барады. Осылайша, әлем елдерінің көбі сөйлейтін ағылшын тілінің Қазақстанда да қолданыс аясы кеңейіп келеді...

Бүгін Шайсұлтан Шаяхметов атындағы Тіл-Қазына Ұлттық ғылыми-практикалық орталығының ұйымдастыруымен ЕҰУ-да «Қазақ жазуының тарихы және латын әліпбиіне көшудің ғылыми-тәжірибелік негіздері» атты республикалық конференция өтті.

«Қазақ жазуының тарихы және латын әліпбиіне көшудің ғылыми–тәжірибелік негіздері» атты республикалық конференция өтеді.