«Бірлігіміз – әралуандықта» деген басты қағидатымыз ешқашан өзгермейді. Біз жас ұрпақты нағыз отаншыл азамат етіп тәрбиелеуіміз керек. Әсіресе, азаматтарды кемсітуге, олардың ары мен намысын таптауға болмайды Елімізде тұратын барлық этнос өкілдерінің жалпыазаматтық құндылықтарды құрметтеуі және өздерін Қазақстанмен байланыстыруы аса маңызды. Бұл – Тәуелсіздік жылдарындағы біздің үлкен жетістігіміз. Қасым-Жомарт ТОҚАЕВ, Қазақстан Республикасының Президенті

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Тіл саясаты комитеті Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы ұйымдастырған «Үздік подкаст» республикалық онлайн байқауы өз мәресіне жетті. Подкаст – ағылшын тілінен аударғанда Pod (Apple портативті ойнатқышы) және broadcasting (хабар тарату) деген екі сөзінен тұрады, яғни кез келген адам жасаған аудио немесе бейне жазбаларды Веб 2.0 қызметінде көруге немесе тыңдауға болатын әлемдік желі.

Бүгін Ұлттық академиялық кітапханада «Мемлекеттік тілді ғылым тіліне айналдыру мәселелері» атты дөңгелек үстел өтті. Білім және ғылым министрі Асхат Аймағамбетовтің қатысуымен өткен жиында мемлекеттік тілді одан әрі дамыту мәселелері талқыланды. Мемлекеттік тілді ғылым тіліне айналдыру мәселелері маңызды. Тіл дамыту мәселесінің Білім және ғылым министрлігіне көшірілгелі бір жылдай уақыт болды. Осы уақыт ішінде қандай ауқымды проблемалар барына көзіміз жетті. Сондай-ақ үлкен жұмыс жүріп жатқанын да көріп отырмыз. Бірақ біреуі «бәрі ақ, таза» десе, кейбіреулері «бәрі жаман» деген пікірде. Шын мәнінде, проблемалар бар. Алайда істеліп жатқан жұмыс та аз емес, - деді министр Асхат Аймағамбетов.

Мектептерге «баулу» деп ат қойылғаны 7-8 жыл болды. Сонан бері тек болмаса, ісі баулу түрге айналған мектептер əлі аз. Көбінің-ақ аты «баулуға» айналғанмен, ісі бұрынғыша жүріп жатыр. Себебі оқытушылардың көбі баулу мектебінің атына қанық болғанмен, затына қанық емес; затына қанықтардың да көбі түсіне жетік болғанмен, ісіне жетік емес. Сондықтан «баулу мектептің» атын да, затын да жақсы білетіндердің көбі де «баулу» ісін жөндеп жүргізіп, дұрыстап алып кете қойған жоқ...

2022 жылғы 26 сәуірде Тіл саясаты Комитетінің тапсырысы бойынша Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы ҚР Үкіметінің 1998 жылғы 21 сәуірдегі №367 қаулысына ҚР Үкіметінің Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2022 жылғы 18 наурыздағы №54-р қаулысымен енгізілген өзгерістерге сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Республикалық терминология комиссиясының жаңадан қосылған мүшелерімен ұйымдастыру семинарын өткізді.

Білімді жұрттарда білім жарысы деген болады. Ол жарыста бәйгеге түсе алатындар білімділер, зейінділер. Оларға бәйге тігіп, жарысатындар бай адамдар иа обшестуалар. Бәйге тігу, жарыс істеу біздің қазақта да бар. Қазақта бай адамдар иа қуаныш нәрсеге той істеп, ат шаптырады, иа өлген адамына ас беріп, ат шаптырады. Байлығына қарай, адамдығына қарай ас пен тойдың үлкен де, кішісі де болады. Зорлығы бәйгеге тіккен малынан гөрі, шақырған елдердің санынан, сойылған малынан байқалады... Білімді жұрттардың білім жарысына келсек, оның мағынасы да, көздеген мақсаты да басқа. Ол бірнеше ұлыс ел жиылып, бір-екі күн дуылдап, ет жеп, қымыз ішіп кету үшін ғана жасалмайды, бүтін ұлт иа дүниадағы бүтін жұрт үшін һәм көпке қаларлық іс үшін істеледі.

Кей-кейде жанымызда жүрген мамандардың қайнаған қызу тірлігіне назар аудара бермейміз. Міндетті жұмысына санап, салғырттық танытатын да шығармыз. Бірақ, ұлт мүддесі жолындағы қайраткерлік қызмет қашанда бағалауға лайық. Бұл жолы Орталық ғалымдарының қайнаған жұмыс күнінен бір үзік жариялауға тырыстық. 22 сәуір күнгі әртүрлі оқиғалардан оймақтай ой құрап жариялаудағы мақсатымыз тіл майданында жүрген әріптестеріміздің ел өміріндегі әртүрлі шараларға уақыт тауып белсене атсалысып жүргенін көрсету еді.

Ардақты әріптесіміз, ұзақ жылдар Орталықтың Баспа басқармасын басқарған Әлім СӘДУАҚАСҰЛЫ жақында құрметті еңбек демалысына шығып, Орталықтың Бас директоры Ербол Тілешов ата-бабамыздың ежелгі салтымен иығына шапан жапты. Әлбетте, өзі жақсы адамның артында қашанда жылы сөз қалады, жарқырап із қалады. Күліп қоштасқан – күліп кездесуге жақсы, қимастық сезім қоса жүретіні жасырын емес. Шығарып салу кезіндегі тілек білдіргендердің жүрек тебіренісіне толы шынайы лебізі сол райда шығып жатты.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Тіл саясаты комитеті Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы «Үздік подкаст» республикалық онлайн байқауын ұйымдастырады.

2022 жылғы 20 сәуірде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Тіл саясаты комитетінің тапсырысы бойынша Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығының ұйымдастыруымен «Қазақстан Республикасында тілдік ахуалды талдау және оған мониторинг жүргізу» жобасы аясында республикалық семинар өтті.

Сөздің әсері деген керемет. Сөз дегеніміз – рухани қару. Бұл жөнінде халқымыз: «жылататын да, жұбататын да – сөз», - дейді. Тілдің, сөздің қуат-күші туралы айтылған ой-пікір қаншама! Халық даналығынан бастап, ел билеген көсемдердің, көрнекті қоғам қайраткерлерінің, ғалымдардың, сөзді кие тұтқан ақындар мен жазушылардың аталы сөздерінің қай-қайсысында болмасын, тілдің маңызы мен рөлі, сөз өнері туралы ой қозғалған. Сөз – киелі, сөзде энергия, күш, құдырет бар. Сөз заттанады. Содан да болар, қазақ «жақсы сөз – жарым ырыс» деп, сөздің күшіне, сөздің құдыретіне сенген. Сөз заттанбаса, қазақтың батасы қайдан шықты, қарғыс мәнді сөздері қайдан шықты? Сөздің осындай құдыреті нақыл сөздерде де сақталғанын айта кету керек.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Тіл саясаты комитетінің тапсырысымен Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы 2022 жылдың 20 сәуірінде «Қазақстан Республикасында тілдік ахуалды талдау және оған мониторинг жүргізу» жобасы аясында онлайн режімде «Ресми интернет-ресурстарға мониторинг жүргізу» тақырыбында республикалық семинар ұйымдастырады.

Баршаға аян, ұлт көсемі, қазақ ғылымының негізін қалаушы Ахмет Байтұрсынұлының 150 жылдығы ЮНЕСКО-ның 41-ші Бас конференциясының арнайы қарарымен 2022-2023 жылдарға арналған халықаралық мерейтойлар тізіміне енгізілді.

Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығының тура бір ай көлемінде ұйымдастырған «Тілді үйретудегі отандық әдістемелердің тәжірибесі» онлайн семинары өз мәресіне жетті. 2022 жылғы 15 сәуірдегі қорытынды іс-шарада UIB доценті, педагогика ғылымдарының кандидаты Шырынхан Абдиева қазақ тіліндегі мәтіндерді түсінуге бағытталған заманауи тәсілдерге тоқталса, филология ғылымдарының кандидаты, доцент Балдырған Доскеева қазақ тілін өз бетінше оқып үйренуге арналған «Қазақша сөйлейміз» оқу құралының әдістемесі туралы әңгімеледі.

Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығының «Тілді үйретудегі отандық әдістемелердің тәжірибесі» онлайн семинарының 2022 жылғы 14 сәуірдегі отырысында «Қазақ тілі сабағында тайм-менеджмент элементтерін қолдану» мәселесі туралы Павлодар қаласы, «Ана тілі» орталығының директоры, қазақ тілі оқытушысы Шолпан Кинжикова баяндады.

Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы ұйымдастырып келе жатқан «Тілді үйретудегі отандық әдістемелердің тәжірибесі» онлайн семинарының 2022 жылғы 13 сәуірдегі кезекті отырысы «Қазақ тілін үйретудің минимумдары: «Қазақ сөзі» әдістемелік жобасы» тақырыбына арналды.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Тіл саясаты комитеті мен Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық орталығы 2022 жылғы 12 сәуірде «Қазақ тіл білімі мен əдебиеттану ғылымы: қазіргі жай-күйі, болашағы» тақырыбында ойталқы өткізді. Ғылыми басқосу ұлт ұстазы А.Байтұрсынұлының 150 жылдығы мен Ғылым күні аясында ұйымдастырылды.

Ахмет Байтұрсынұлының есіміне тұңғыш деген тіркесті жалғай отырып, ұлт үшін істеген еңбегін тізсек, екі қолдың саусағы жетпейді. Төл әліппенің тұңғыш авторы, тұңғыш терминолог, тұңғыш фонетик, тұңғыш лексиколог, тұңғыш әдебиеттанушы, тұңғыш публицист деп кете береді. Ол ойлап тапқан терминдер арада ғасырдан астам уақыт өтсе де, жаңа мазмұнға ие болып, қазақ тілін шұбарланудан сақтап келеді. Өткен жылғы 21 қарашада ЮНЕСКО-ның 41-ші Бас конференциясының арнайы қарарымен 2022-2023 жылдарға арналған халықаралық мерейтойлар тізімі қабылданып, оған Қазақстанның ұсынысымен ұлт ұстазы, Алаш қайраткері Ахмет Байтұрсынұлының 150 жылдығы енді. Осы айтулы мерейтой аясында челендж басталды. Баршаңызды белсене қатысуға шақырамыз!!!