Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Тіл саясаты комитеті Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығының ұйымдастыруымен 2021 жылғы 2 маусымда онлайн режімде «Қазақ тілін үйретудің авторлық әдістемесі» тақырыбы аясында республикалық семинар өтті.

Батыс Қазақстан облыстық тілдерді дамыту басқармасының ұйымдастыруымен 2021 жылдың наурыз айынан бастап Ресей Федерациясында тұратын қазақ диаспорасының өкілдеріне арналған мемлекеттік тілді тегін оқыту онлайн курстары жүргізілуде.

Национальный научно-практический центр «Тіл-Қазына» имени Шайсултана Шаяхметова Комитета языковой политики Министерства образования и науки Республики Казахстан 2 июня 2021 года организует семинар в онлайн режиме на тему «Авторская методика преподавания казахского языка».

Қазақ әліпбиі, мемлекеттік тіл мәселесі ең көп талқыланатын тақырыптардың бірі екені жасырын емес. Ең қиыны «аққу көкке, шортан көлге, шаян шөлге» тартып, әркім тек өз сөзін сөйлеп, өзгенің пікіріне құлақ аспайтын болып алды ма деген қауіп қылаң беріп қалып жүр. Ендеше, мұндай күрделі мәселеде нақты соңғы сөзді кім айтуы керек деген ой да көпшіліктің көкейінде тұратыны рас. «Шымшық сойса да, қасапшы сойсын» деген сөздің жетегімен, тіл туралы іргелі зерттеулер жүргізіп жүрген мекеме басшысы, латыннегізді қазақ әліпбиі туралы бірнеше пікірсайыстарда соңғы жобаны ұсынып, оның оңы мен солын ажыратып беріп жүрген маман, филология ғылымының кандидаты, Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының директоры Анар Фазылжанмен сұхбаттасқан едік.

Управление по развитию языков Жамбылской области реализует в Таразе акцию «Чистый город – грамотная реклама». В ходе проводимой акции изучается соблюдение статьи 21 Закона «О языках в Республике Казахстан» в общественных местах, в том числе торговых домах, небольших магазинах, аптеках, точках питания и т.д., расположенных на центральных улицах и проспектах города.

Tengrinews.kz тілшісінің хабарлауынша, қазақ тіліндегі аудионы бірден мәтінге айналдыратын қосымша шықты. Қосымша TezText деп аталады, оны жасап шығарған – Galamat tech компаниясы, қолдау көрсеткен – АҚШ-тың Қазақстандағы елшілігі. Мобильді қосымша тегін және App Store мен «Play Маркет» арқылы жүктеп алуға болады. Қосымшаны құрастырушы компания басшысының айтуынша, TezText журналистер жұмысын айтарлықтай жеңілдетеді.

Представители казахской диаспоры за рубежом уважают страну, в которой живут: овладевают государственным языком страны, чтят ценности. Тем не менее, обучение казахскому языку представителей казахской диаспоры является одним из приоритетных вопросов.

Ал КӘМШАТ сөзінің мағынасы қандай екен? Сіздер білдіңіздер ме? Міндетті түрде пікір білдірулеріңізді сұраймыз. КӘМШАТ (лат. Lutra lutra) – сусарлар тұқымдасына жататын, терісі өте құнды аң. Кеміргіштер қатарындағы терісі бағалы аң, құндыз. Кәмшат Аустралиядан басқа материктің бәрінде кездеседі. Суда жақсы жүзеді, шомылады. Кәмшатты кейде қазақша құндыз немесе қама деп те атайды.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Тіл саясаты комитеті таратқан ақпарат бойынша, кеше «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне көрнекі ақпарат мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасын талқылау мақсатында құрылған жұмыс тобының кезекті отырысы өтті. Комитет әзірлеген заң жобасының нұсқасымен 13 заңға өзгеріс енгізу көзделсе, депутаттар тарапынан қосымша 5 заңға өзгеріс енгізу қажеттілігі жөнінде ұсыныс түсті. Заң бекітілген жағдайда жалпы саны 18 заңға өзгеріс енгізілмек.

Дәл қазіргі уақытта қазақ тілін оқыту үдерісінде тілді кәсіби бағытта оқыту өзекті мәселеге айналып отыр. ҚАЗТЕСТ Стандарты бойынша тілді деңгейлеп оқыту мәселесі республика бойынша жолға қойылып, шешімін тапқан. Алайда тілді орташа деңгейде меңгерген тіл үйренушіге әрі қарай жалпылама сипаттағы оқытудан гөрі өз саласына қарай бейімдеп оқытқан нәтижелі болмақ. Әрине, ҚАЗТЕСТ Стандарты бойынша оқу құралдарында А2 деңгейінен бастап ісқағаздары түрлері ішінара берілген. Дегенмен, белгілі бір саланың жұмысын мемлекеттік тілде жүргізу үшін бұл аздық етеді. Сондықтан да тілді кәсіби салаға арнайы бағыттап оқытудың қажеттігі туындайды.

Мәселен, ауызекі сөйлеуде «балпанақтай болып келеді» деген сынды тіркес, сөйлемдерді үнемі қолданамыз. ⠀ Бірақ пингвинді балпанақ демейміз. ⠀ Сіздерге балпанақ пен балпанақтай сөзінің аражігін ажырату үшін қосымша ақпарат ұсынамыз. ⠀ Балпанақ - алтыншы құрлықтағы байлық сөз болғанда, адамдардың есіне əуелі балпанақ (пингвин), түлен, кит, ақ аю оралатындығы сөзсіз (Егем. Қазақст., 25.02.2009).

Утвержден приказом № 19 от 14 мая 2021 года Комитета языковой политики Министерства образования и науки Республики Казахстан

ОРАЗА АЙТ ҚҰТТЫ БОЛСЫН!

ҮРКЕР зат. астр. Жазда таң алдында, ал күзде төбеден көрінетін, 6-7 жұлдыздан құралған (топталған) шоқжұлдыз.

Назарын өзіне аударып, елді елең еткізген жаңалықтың бірі – әліппе ауыстыру болатын. Әліппенің сан мәрте қызу талқыдан өтіп, түзетулер енгізіліп жатқанына 4 жылдай уақыт өтіпті. Осы уақыт ішінде әліппенің бірнеше нұсқасы шығып, түрлі пікірлер айтылды. Осы істің басы-қасында жүрген лингвист ғалымдар, әдіскерлер, түрлі саланың мамандары әліппемізге бей-жай қарамай еңбек етуде. Әрине, әлемде мінсіз әліппе жоқ, сондықтан көзшалымға, жазудың талаптарына сай, техниканың тіліне келетін әліппе түзу, жалпы, заманның талабын орындау оңай болмай жатқаны анық.

«Баршамыз үшін бұл мерекенің маңызы ерекше. Халқымыз Ұлы Жеңіске өлшеусіз үлес қосты. Отандастарымыз майдан даласында ерлікпен шайқасып, олардың жартысынан жуығы елге қайтып оралмады. Жауынгерлеріміздің батырлығы мен қайтпас қайсарлығы Жер бетінде бейбітшілік пен тыныштықты сақтауға мүмкіндік берді». Қ.ТОҚАЕВ, Қазақстан Республикасының Президенті

Акцияның мақсаты 1.Қазақ поэзиясынан үзінді оқу арқылы жастарды еліне деген сүйіспеншілік, адалдық, әділдік, еңбекқорлық, мейірімділік, ар-намыс сияқты адамгершілік құндылықтарына тәрбиелеу; - қазақ тілінің этносаралық қарым-қатынас тілі ретіндегі қызметін нығайту; - қазақ тілінің қолданыс аясын кеңейту. 2.Акцияға қатысатын үміткер акция талабы бойынша берілген ақындар өлеңдерінің біреуін таңдап, мәнерлеп жатқа оқып (ұзақтығы 2 минуттан аспауы тиіс), әлеуметтік желіде #менқазақшасөйлеймін2021 хештегімен кеңінен таратуы тиіс. Жарияланымда жыр оқыған тұлғаның аты-жөні, тегі, ұлты, оқу немесе жұмыс орны, ұсынып отырған қала немесе облыс атауы міндетті түрде нақты көрсетілуі қажет. 3.Байқауға республиканың 14 облысы мен Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалаларынан этнос өкілдері қатысады.

«Тәуелсіздік кезеңінде негізі қаланған «әралуандығымыз – бірлікте» қағидаты Қазақстанның сан қырлы мәдениеті мен дәстүрін баға жетпес байлығымызға айналдырды. Ырыс-ынтымақ пен отаншылдық рух ұлттық кодымыздың ұйытқысы болып отыр». Қ.ТОҚАЕВ, Қазақстан Республикасының Президенті.